Mikroişlemciler makine talimatlarını takip eder ve üç temel işlevden birini içerebilir. İlk işlev, Aritmetik Mantık Birimi tarafından yapılan çeşitli matematiksel işlemleri hesaplamaktır. Sonraki işlev, verileri farklı bellek kayıtlarına taşımaktır. Bir mikroişlemcinin son işlevi, talimatları okumak ve gerekirse yeni talimatlara atlamaktır.
Mikroişlemcinin icadının tarihi, taraflı ve tartışmalıdır; transistörün icadı ilk adımdı. Mikroişlemciler olay yerine gelmeden çok önce, 1947'de üretime girdiler. Bu orijinal transistörler bipolar transistörlerdi. 1960'larda çoklu bipolar transistör içeren entegre devreler geliştirildi. 1960'lar ayrıca metal oksit-yarı iletken (MOS) transistörünün icadına da tanık oldu. Bu transistörler başlangıçta yavaş, güvenilmez ve pahalıydı, ancak hızlı yenilik onları on yılın ortalarında transistörlerde en iyi seçenek haline getirdi.
1967'de Autonetics'in D200 bilgisayarı, MOS transistörlerinden üretilen ilk bilgisayar oldu. Bilgisayar havacılık ve navigasyon için kullanıldı. Bir noktada, uzay mekiğinde kullanılmaya aday bile oldu. 24 MOS çipli bir bilgisayarın bu uygulaması bir silahlanma yarışını başlattı. Sonraki bilgisayar tasarımları, D200'ün 24 MOS çip tasarım gereksinimini mümkün olduğu kadar 1'e düşürmek için yarıştı.
Intel Mühendisi Ted Hoff, mikroişlemcilerin mucidi için en iyi adaylardan biridir ve genellikle teknoloji tarihçileri tarafından takdir edilir. Hoff, Intel'in 12. çalışanıydı. Intel'in kurucu ortağı Robert Noyce tarafından şahsen avlandı. İmzaladıktan sonra, BUSICOM adlı bir Japon şirketini tek bir çip inşa etme projesini finanse etmeye ikna etti. Intel 4004 olan bir mikroişlemci tasarladı ve onu inşa etmekten sorumlu ekibe liderlik etti. Ekibi Intel çalışanlarından oluşuyordu: Federico Faggin, Stanley Mazor ve Masatoshi Shima. Özellikle Bay Faggin, erken geliştirmede çok önemli bir işbirlikçi olarak kabul edilmektedir. Ted Hoff'un ekibi için projenin ilk aşamalarını finanse ettikten sonra BUSICOM, böylesine radikal bir projeyi finanse etme ihtiyacı konusunda giderek daha fazla şüpheci hale geldi. Intel, tasarımın fikri mülkiyetinin değerini anladı ve haklarını BUSICOM'dan geri aldı.
Dünyanın ilk mikroişlemcisi Intel 4004 CPU
1971'de Intel, 4004'ü tek bir CPU ile üretti. Bu ilk mikroişlemci olarak işaretlendi. Bilgisayar 4 bitlik bir mikroişlemciydi ve yalnızca 4 bit genişliğindeki sembollere izin veriyordu. 4004'ün kendisi, piyasaya sürüldükten sonraki aylar içinde üstün mikroişlemci tasarımlarıyla geride kaldığı için çok az ticari uygulamada kullanıldı. 4004'ün bilinen kullanım durumları arasında bir langırt makinesi ve bir kelime işlemci bulunur. Hoff, çabalarından dolayı 2010 yılında ABD Başkanı Barack Obama tarafından Ulusal Teknoloji ve Yenilik Madalyası ile onurlandırıldı.
Stanley Mazor ve Federico Faggin ile birlikte Ted Hoff, Intel 4004 üzerindeki çalışmaları nedeniyle Ulusal Teknoloji ve Yenilik Madalyası ile ödüllendirildi
4 bit tasarımın ardından, 8 bit mikroişlemciler kısa sürede tüm bilgi işlem için standart haline geldi. 1970 yılında Intel, Computer Terminal Corporation tarafından Datapoint 2200 bilgisayarlarının işlemcisini değiştirmek için tek bir MOS yongası inşa etmesi için işe alındı. Tasarım, Intel'in 8 bitlik bir mikroişlemci olan 8008 yongası oldu. Aynı zamanda, Texas Instruments ile bir mikroişlemci tasarlaması için sözleşme imzalandı. Bir yıl sonra ve Intel'in çipinin geliştirilmesinden önce, Texas Instruments, TMC 1795'i tasarlamıştı. Computer Terminal Corporation, eski modeli lehine tasarımı reddetti. Texas Instruments çipi hiçbir zaman alıcı bulamadı, ancak Texas Instruments'ın ilk 8-bit mikroişlemci için övgüyü hak ettiği açık.
Intel, Computer Terminal Corporation'dan hakları geri satın aldıktan sonra 8008 mikroişlemcisini ticarileştirmekte hızlı davrandı. Intel'in 8008'i ticari olarak başarılı ilk mikroişlemciydi. Nisan 1972'ye kadar, Intel'in gönderilmeye hazır yüz binlerce 8008 yongası vardı. 8008'in başarısı, 8080'e ve ardından sonunda x86 olan 8086'ya yol açtı.
Yine de, bir yarışmacı daha buluş tartışmasına girdi ve mikroişlemcinin patent hakları üzerindeki savaşı uzatıldı ve son derece davalı hale getirdi. Texas Instruments, başlangıçta TMC 1795'leri için birden fazla patenti güvence altına almıştı. 1990'da, La Palma, California'dan Gilbert Hyatt adlı az bilinen bir mucit, tek çipli işlemci için bir patent aldı. 4,942,516 numaralı tartışmalı patent, 1969'da bipolar sunta kullanarak yaptığı bir bilgisayara dayanarak verildi. Hyatt, 1967'de bir mikroişlemci inşa etmeye başlamış ve 1968'de ilk mikroişlemciyi inşa etmeye adanmış bir şirket kurmak için işinden ayrılmıştı. Hyatt'ın şirketi Microcomputer Inc., Intel'in kurucusu Gordon Moore ve Robert Noyce'tan mali destek aldı. Patent, bilgisayar üreticilerinden Bay Hyatt lehine milyarlarca dolarlık yerleşime yol açabilirdi. Texas Instruments sonunda Hyatt'ın patentini uzun süren bir yasal davanın ardından 1996'da iptal ettirmeyi ve Hyatt'a önemli miktarda telif ücreti ödemeyi başardı. Hyatt, tasarımının ilk mikroişlemci olduğunu ve yalnızca şirketinin diğer destekçileriyle olan anlaşmazlıklar nedeniyle ticari başarıya ulaşamadığını iddia ediyor.
Mikrobilgisayar Inc.'den Gilbert Hyatt
Intel, bugün hala en büyük mikroişlemci geliştiricilerinden biridir. Muazzam teknolojik değişimin önünde başarılı bir şekilde durdular. 1965'te Intel'in kurucularından Gordon Moore, bir entegre devredeki transistör sayısının her yıl iki katına çıkacağını öngören bir makale yayınladı. On yıl sonra, 1975'te, iki yılda bir iki katına çıkacağını öngördü. Tahmini şu ana kadar neredeyse tamamen doğru çıktı. Mikroişlemcinin mucidi konusundaki anlaşmazlık hiçbir zaman tam olarak çözülmeyebilir, ancak daha küçük ve daha ucuz transistörlü mikroişlemcilerin geliştirilmesinin, bilgisayar devrimini ve kişisel bilgisayarların gelişini başlatarak dünyayı değiştirdiği açıktır.
İlk Mikroişlemci aslında 1970 yılında bir uçakta çalıştı. Intel'den iki yıl önce. Tamamen belgelenmiş ve doğrulanmıştır . 4004 ile tamamen aynı teknoloji.